‘Wie stelt moet bewijzen’
In het civiele recht gaat het om geschillen tussen particulieren onderling, bedrijven onderling of tussen particulieren en bedrijven. Bij deze procedures is de hoofdregel dat de partij die iets stelt, dat bij betwisting dient te bewijzen. Een voorbeeld: Jan wil de auto van Piet kopen en biedt een bedrag van € 5.000,-. Piet accepteert dit aanbod. Door het accepteren van het aanbod is een koopovereenkomst tot stand gekomen. Als Piet zich vervolgens bedenkt en weigert om de koopovereenkomst na te komen, dan zal Jan moeten stellen dat er een koopovereenkomst is gesloten. Als Piet dat betwist, dan is het aan Jan om het bestaan van de overeenkomst te bewijzen.
Hoe lever ik bewijs?
Als de overeenkomst (aanbod en aanvaarding) uit schriftelijke stukken blijkt, bijvoorbeeld uit e-mails, onderlinge WhatsAppberichten of een contract, dan kan Jan die stukken als bewijsmiddelen gebruiken. Maar overeenkomsten staan lang niet altijd op schrift. Zo ook de koopovereenkomst tussen Jan en Piet in ons voorbeeld. Maar Jan heeft zich ingedekt. Hij heeft, zonder toestemming of medeweten van Piet, met zijn telefoon geluidsopnames gemaakt van de onderhandelingen. Kunnen deze geluidsopnames worden gebruikt als bewijs?
Het uitgangspunt is dat bewijs geleverd kan worden door alle middelen en dat het niet snel onrechtmatig verkregen is.
In principe is het leveren van bewijs vormvrij en kan dit op alle manieren geleverd worden. In het civiele recht wegen het algemene maatschappelijke belang dat de waarheid aan het licht komt en het belang dat de procespartijen hebben om hun stellingen aannemelijk te kunnen maken, zwaarder dan het belang van uitsluiting van bewijs. Een rechter zal bovendien niet snel geneigd zijn om bewijs als onrechtmatig te bestempelen. Een stiekem opgenomen gesprek is niet altijd een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer en dus niet altijd onrechtmatig. De onderhandelingen van Jan en Piet over de prijs van de auto vinden plaats in het zakelijk verkeer. Dan kan er geen sprake zijn van een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Wel kan een geluidsopname als onrechtmatig bestempeld worden als het gaat om intieme gesprekken.
Wordt onrechtmatig verkregen bewijs uitgesloten?
Bewijs is dus niet snel onrechtmatig verkregen. Daarnaast is het niet zo dat onrechtmatig verkregen bewijs altijd buiten beschouwing wordt gelaten. Alleen als er sprake is van ‘bijkomende omstandigheden’, is uitsluiting van dat bewijs gerechtvaardigd. In de praktijk is hiervan zelden sprake.
Heb je vragen over het gebruik van geluidsopnamen in een civielrechtelijke procedure? Of heb je andere vragen over bewijs? Neem contact op met Tom Kools van HELIO advocaten|mediators: (0165) 592 036 of kools@helioadvocaten.nl.
