Gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis. Kan dat zomaar? En hoe werkt dat dan?

Het zijn vaak schrijnende gevallen. Iemand is dement of verward en eigenlijk niet in staat om zelfstandig te wonen. Maar de persoon in kwestie is het daar niet mee eens, vindt dat het hartstikke goed gaat en zegt geen hulp nodig te hebben.

Verzoek gedwongen opname

Op het moment dat het niet meer verantwoord is dat iemand zelfstandig blijft wonen, kan er bij de rechtbank een verzoek tot een gedwongen opname in een verpleeghuis worden ingediend. Vaak gebeurt dit door de hulpverleners die al bij de cliënt betrokken zijn (bijvoorbeeld thuiszorg), maar ook bezorgde familieleden kunnen zich tot de rechter wenden.

Psychische stoornis

Bij gedwongen opnames gaat het niet alleen om dementie. Ook bij mensen met psychische stoornissen zoals depressiviteit, waanstoornissen, schizofrenie of persoonlijkheidsstoornissen kan een gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis wenselijk zijn.

Wet BOPZ

Op dit moment geldt de Wet BOPZ*, de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen. In de Wet BOPZ staan de rechten van cliënten tijdens een onvrijwillige opname in een psychiatrische instelling, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking of een verpleeghuis voor dementerende ouderen.

Bij toepassing van de Wet BOPZ komt de rechter in beeld:

  • Een rechter moet – na het horen van de cliënt - beslissen of iemand moet worden opgenomen.
  • De rechter moet toetsen of de cliënt lijdt aan een psychische stoornis en of de stoornis voor de cliënt of zijn omgeving een gevaar oplevert. (Onder gevaar wordt onder meer verstaan: zelfmoord willen plegen, ernstige verwaarlozing of het oproepen van agressie.)
  • Daarnaast moet de rechter beoordelen of er niet een andere - minder vergaande - oplossing mogelijk is (bijvoorbeeld hulp in huis).

Recht op een advocaat

Omdat het gaat om een vrijheidsbeperkende maatregel heeft de cliënt recht op juridische bijstand van een advocaat. Daar komen wij in beeld. HELIO advocaten|mediators is gespecialiseerd in de Wet BOPZ en behartigt de belangen van de cliënt voor en tijdens de zitting. En indien nodig ook na de zitting in een verdere procedure. De cliënt hoeft ons overigens niet te betalen. De kosten worden vergoed door de overheid.

*De Wet BOPZ wordt per 1 januari 2020 vervangen door de Wet verplichte ggz en Wet zorg en dwang. 

Heb je vragen over een gedwongen opname, over de Wet BOPZ, de Wet verplichte ggz of over de Wet zorg en dwang? Neem gerust contact op met Babette van Vugt of Marianne Heesmans via vugt@helioadvocaten.nl / heesmans@helioadvocaten.nl of via 0165-592080.